หลังจากรู้สึกเอียนๆ กับการเที่ยวพิพิธภัณฑ์มาพักนึง เลือดลมผมก็มาฉีดพล่านอีกรอบ เมื่อพาตัวเองมายัง พิพิธภัณฑ์บ้านจ๊างนัก และได้ชมผลงานศิลปะของที่นี้
พิพิธภัณฑ์บ้านจ๊างนักเป็นพิพิธภัณฑ์ที่ถูกก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2528 โดย สล่าเพชร วิริยะ ซึ่งได้รวบรวมเพื่อนฝูง ตลอดจนลูกศิษย์ลูกหา ช่างแกะสลักฝีมือดีและมีความรักในศิลปะการแกะสลัก ไม้แบบล้านนามารวมตัวกันจัดตั้งกลุ่มแกะสลักขึ้นมาโดยคำว่า “บ้านจ๊างนัก” นั้น ได้มาจากการตั้งชื่อของ คุณลุงประยูร จรรยาวงศ์ คอลัมน์นิสต์ชื่อดังแห่งหนังสือพิมพ์ ไทยรัฐ ที่ได้ให้เกียรติ มาเยี่ยมเยือนในปี พ.ศ. 2531 ซึ่งคำว่า “บ้านจ๊างนัก” หมายถึง บ้านที่มีช้างเยอะแยะมากมาย
ในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา บ้านจ๊างนัก ได้มีการพัฒนารูปแบบการแกะสลักช้าง จากเดิมที่ช่างแกะจะมีการแกะสลักแบบ ตายตัว รูปแบบจะซ้ำกัน มาเป็นการแกะสลักช้างที่ดูมีชีวิตชีวา มีท่าทางท่วงทำนองที่เหมือน ช้างจริง ๆ ซึ่งนับเป็นแห่งแรกที่มีการแกะสลักช้างรูปแบบนี้
นอกจากการพัฒนารูปแบบการแกะสลักช้างแล้ว ยังได้มีการทดลองนำวัสดุใหม่ๆ ที่หาได้ในท้องถิ่นมาทดแทนวัสดุเดิม ที่นับวันมีแต่จะหายากมากขึ้น เช่น มีการนำเอาไม้ขี้เหล็กมาทดแทนไม้สัก ซึ่งประโยชน์เพียงอย่างเดียวของไม้ขี้เหล็ก ในสมัยก่อน คือนำมาทำเป็นเชื้อเพลิงเท่านั้น และผลที่ได้จากการนำมาแกะสลักพบว่า ไม้ขี้เหล็กเป็นไม้เนื้อแข็งมากการแกะค่อน ข้างยากกว่าไม้สัก แต่ผลงานที่ออกมาจะสวยงาม และสีเป็นธรรมชาติ อีกทั้งยังมีการนำเอาภูมิปัญญาชาวบ้านที่สืบทอด กันมามาประยุกต์ใช้ กับงานแกะสลัก นั่นก็คือ นำเอาลูกมะเกลือที่ใช้ในการย้อมผ้า มาย้อมสีไม้ซึ่งก็ให้สีที่เป็นธรรมชาติและ ไม่มีสารพิษตกค้างเป็นอันตราย ต่อมนุษย์ และสิ่งแวดล้อม
ในส่วนของบรรยากาศภายใน พิพิธภัณฑ์บ้านจ๊างนักค่อนข้างที่จะร่มรื่นไปด้วยต้นไม้นานาชนิด ซึ่งตรงส่วนด้านหน้าของพิพิธภัณฑ์จะเป็นมีรูปปั้นช้างขนาดใหญ่สามตัว รวมทั้งช้างแมมมอธอีกตัวที่ทำจากไม้
จากนั้นขึ้นไปยังตัวอาคารพิพิธภัณฑ์ ที่ดัดแปลงมาจาก “หลองข้าว” หรือภาคกลาง เรียก “ยุ้งข้าว” ซึ่งจะมีลักษณะเฉพาะคือมีใต้ถุนสูง โดยด้านบนเอาไว้จัดแสดงผลงานการแกะสลักของสล่าเพชร วิริยะ และทีมสล่าบ้านจ๊างนักตั้งแต่ปี พ.ศ.2529 เป็นต้นมาส่วนของใต้ถุน ข้างล้างจะเป็นส่วนที่สล่า (สะ-หล่า) ใช้เป็นที่นั่งแกะสลัก
ผลงานที่จัดแสดงด้านบน ก็มีงานแกะสลักช้างหลากหลายแบบด้วยให้ได้ยลโฉม ซึ่งงานแกะสลักแต่ละชิ้น ก็มีความสวยงาม และลักษณะที่โดดเด่นแตกต่างกันไป นอกจากนี้ก็ยังมีภาพวาด ภาพถ่าย และสิ่งของอื่นๆ ที่เกี่ยวกับช้างให้ได้ศึกษากันอีกด้วย
พิพิธภัณฑ์บ้านจ๊างนัก ตั้งอยู่ 56/1 หมู่ 2 ต.บวกค้าง อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ เปิดให้บริการกันทุกวัน ตั้งแต่เวลา 9.00 -17.00 น.เบอร์โทรศัพท์ 053-446-891, 083-203-9991ค่าบริการเข้าชมฟรีครับ งานนี้
ปล.ผู้เข้าชมสามารถสนับสนุนพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ได้โดยการบริจาคเงินช่วยเหลือตามกำลังศรัทธาครับ