“ร้อยทวารบาล บ้านเทวาลัย” เอ่ยชื่อนี้ขึ้นมา 90 เปอร์เซ็นต์ของชาวเชียงใหม่ และชาวต่างจังหวัด ผมกล้ายืนยันเลยว่าไม่มีใครรู้จักครับ ซึ่งแม้แต่ผมเองก็ยังไม่เคยรู้มาก่อน!
ส่วนที่มาที่ไปที่ผมได้รู้จักนั้นสถานที่แห่งนี้นั้น ขอบอกเลยว่า มันคือความบังเอิญล้วนๆ
บังเอิญ เพราะขับรถไปหาอะไรกินแถวหลัง มช. จนขับรถตรงไปยังแยกที่จะไปวัดฝายหิน ซึ่ง ณ จุดนั้นแหละ ป้ายริมทางที่แปะบอกทางไป “ร้อยทวารบาล บ้านเทวาลัย” มาแทงลูกกะตาผม
“เชิญสักการะพระพิฆเณศวร ไม้ตะเคียนทองแกะสลักท่อนเดียว ใหญ่ที่สุดในโลก”
โอเค ผมไม่รอช้า ตามป้ายไปเลยครับ
จากแผนที่ในแผ่นพับที่แสดงว่าไว้ เส้นทางมายังสถานที่ดังกล่าว ถือว่าหาไม่ยากครับ แต่ที่ยากกว่านั้นที่ผมคิด คือที่จอดรถใน “ร้อยทวารบาล บ้านเทวาลัย” ที่ค่อนข้างจะน้อยพอสมควร น้อยชนิดที่ว่า มอเตอ์ไซค์ยังหาจอดยาก
เปล่า คนไม่ได้เยอะ แต่ที่มันแคบ
กล่าวถึงสถานที่แห่งนี้ แน่นอน ไฮไลต์ที่เอ่ยเอาไว้แต่ต้นก็คือ องค์พระพิฆเนศ ที่แกะสลักจากไม้ตะเคียนทอง ท่อนเดียว ใหญ่ที่สุดในโลก แต่พอมาถึงแล้ว ปรากฏว่าที่แห่งนี้มีอะไรๆ ที่น่าสนใจกันเยอะแยะพอสมควร และก่อนที่จะไปสำรวจแต่ละอย่างนั้น หันมาดูที่มาที่ไปของ ร้อยทวารบาล บ้านเทวาลัย กันก่อน
ร้อยทวารบาล บ้านเทวาลัย อาคารหลังนี้สร้างขึ้น พ.ศ. 2541 โดยคุณเข้ม มฤคพิทักษ์ มีความประสงค์จะเนรมิตสถานที่แห่งนี้ให้มีคุณลักษณะ 3 ประการ คือเป็นหอศิลป์จิตรกรรมไทย เป็นแหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญา และเป็นตำหนักประทับแห่งทวยเทพ
ส่วนที่มาของนามที่บอกว่า “ร้อยทวารบาล บ้านเทวาลัย” มาจากบานประตูที่เป็นเทพทวารบาล ทั้งหมดหนึ่งร้อยบาน อันเป็นงานศิลปะที่ทุกชิ้นทำด้วยมือ ใช้ช่างฝีมือหลายสุกลช่างกว่า 50 คน ใช้เวลามากกว่า 10 ปี โดยผลงานทั้งหมดนี้คุณเข้ม มฤคพิทักษ์ หวังให้เป็นมรดกศิลป์ แผ่นดินสยาม ไปตราบนานเท่านาน
ทีนี้ มาสำรวจสิ่งที่น่าสนใจบ้าง อย่างแรกก่อนเลยครับ ชิ้นงานที่ภูมิใจนำเสนอคือ พระพิฆเนศสามเศียรปางประทานพร แกะสลักจากไม้ตะเคียนทอง ขนาดสูงเท่ากับตึก 3 ชั้น หรือความสูง 6 เมตร กว้าง 2.5 เมตร หนักถึง 5 ตัน วันที่นำมาประทับยัง ร้อยทวารบาล บ้านเทวาลัย นั้น คือวันที่ 11 มิถุนายน 2553 ซึ่งในวันดังกล่าวได้อัญเชิญมาจากบ้านช่างแกะสลัก อ.สันป่าตอง จ.เชียงใหม่
ถัดมาใกล้ๆ กันกับพระพิฆเนศสามเศียรปางประทานพร เป็นกระจกสลักลาย 3 มิติ ใหญ่ที่สุดในโลก เป็นภาพครุฑยุดนาค จำลองมาจากหีบพระธรรมลายรดน้ำ งานชิ้นเอกสมัยอยุธยา อายุประมาณ 350 ปี มีขนาด 3.5 x 4.5 เมตร หนา 12 มิลลิเมตร หนัก 1.5 ตัน และจากจุดดังกล่าว เมื่อเงยหน้าแหงนมองขึ้นไปทางซ้ายมือ จะมีพระพิฆเนศ ปางเสวยสุข สูง 2.2 เมตร กว้าง 2.5 เมตร ทำจากไม้ตะเคียนทองท่อนเดียว ประทับอยู่
จากนั้นบริเวณภายในอาคาร ชั้นล่างจะเป็นของที่ระลึกบูชาต่างๆ เกี่ยวกับพระพิฆเนศ พอก้าวเท้าขึ้นไปด้านบนหน่อยที่ละชั้น งานแกะสลัก และงานจิตรกรรม ก็มีให้ชมกันเพียบ
ไล่ไปตั้งแต่ ภาพพระอิศวรทรงโคบนบานประตูไม้มะค่า 15. X 3.1 เมตร หน้า 2.5 นิ้ว เป็นซุ้มประตูทางเข้าอาคาร จิตรกรรมฝาผนังรามเกียรติ์ ตอน หนุมานอมพลับพลา เป็นไม้สักทองขนาด 2.5 x 5 เมตร พระนารายณ์ทรงบัลลังค์ อนันตนาคราชไม้สักทองกว้าง 80 ซม. สูง 135 ซม. ประทับบนหน้าจั่วบ้าน ซึ่งนอกจากที่ผมไล่มาแล้ว ก็ยังมีบานประตูลวดลายต่างๆ ที่สวยงาม จิตรกรรมฝาผนัง รวมทั้งกระจกแกะสลักลาย ทั้งนี้ ผลงานทุกชิ้น สามารถจับได้สัมผัสได้ครับ
จากการเดินสำรวจดูผลงานชิ้นต่างๆ ภายในอาคารแล้ว ต้องบอกว่าทุกชิ้นช่างปราณีตและงดงามจริงๆ ซึ่งใครชอบงานศิลปะแบบนี้ (หรือไม่ชอบก็ตามแต่) ผมว่าถ้ามีโอกาสมาดู รับรองว่าไม่มีเสียเที่ยวกันอย่างแน่นอน
“ร้อยทวารบาล บ้านเทวาลัย” จะเปิดให้สักการะและเยี่ยมชม ตั้งแต่เวลา 08.00 – 19.00 น. ทุกวัน งานนี้ใครสนใจ อย่าพลาดกันเลยเชียว
ปล.ตอนนี้ ร้อยทวารบาล บ้านเทวาลัย บางส่วนยังไม่สมบูรณ์และเสร็จเรียบร้อย ฉะนั้น บางส่วนอาจจะดูได้ไม่หมดนะครับ