ยังไม่รู้ว่าบ่อสร้างจริงๆ (อันเป็นที่มาของบ้านบ่อสร้าง) มีที่มาจากไหน แต่งานนี้ ผมขอพับเรื่องนั้นเก็บไว้ เพื่อพาตัวเองมายังวัดบ่อสร้างกันก่อน เพื่อทักทายทำความรู้จักกับวัดแห่งนี้
จากพิกัดที่ตั้ง วัดบ่อสร้าง อยู่เลขที่ 202 หมู่ 3 บ่อสร้าง ตำบลต้นเปา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ ประมาน 9 กิโลเมตร ติดเส้นสายบ่อสร้าง ดอยสะเก็ดคาดว่าใครไปใครมาคงหากันไม่ยาก
วัดบ่อสร้าง แต่เดิมชื่อวัดศรีสุพรรณสันบ่อสร้าง อันเป็นวัดเก่าแก่วัดหนึ่ง ตั้งอยู่ท่ามกลางหมู่บ้านบ่อสร้าง ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าตั้งมาเมื่อใด แต่พอจะสันนิษฐานได้ว่าสร้างเมื่อประมาณ ปี 2325 ในสมัยพระเจ้ากาวิละ ครั้งเมืองครองเวียงป่าซาง ในปีเดียวกันนี้พระองค์ ได้คุมพลเมืองชาวลี้กวาดต้อนเอาครอบครัวในเวียงเจียงแสนมาสร้างหลักฐานอาศัยอยู่บริเวณอำเภอสันกำแพง กระจายกันอยู่เป็นหมู่บ้าน และตำบล การอพยพครั้งนั้นได้มีพระภิกษุสงฆ์ สามเณรมาด้วยและได้มีการบำเพ็ญกุศลแก่ชาวบ้าน และตั้งวัดมีเนื้อที่ประมาน 2 ไร่ พร้อมได้ขุดบ่อน้ำใหญ่ กว้าง 3 เมตร ลึก 9 เมตร จำนวน 1 บ่อ แต่ปัจจุบันได้ชำรุดทรุดโทรม และมีการบูรณบ่อน้ำขึ้น จนมีสภาพดีจนถึงทุกวันนี้
กล่าวสำหรับความเป็นมาของบ่อน้ำ (บ่อสร้าง) นั้น ว่ากันว่า สมัยก่อนตั้งแต่ด้านใต้กำแพง วัดศรีสุพรรณสันน้ำบ่อสร้าง ลงไปด้านใต้จนถึงถนนเชียงใหม่-สันกำแพง (ในสมัยนี้ ไม่ค่อยมีบ้านเรือนผู้ใดปลูกอาศัยอยู่ มีแต่ทุ่งนากว้างสุดลูกหูลูกตาเต็มไปหมด) จะมีก็แต่ถนนเล็กๆ พอล้อเกวียนเดินได้ (ปัจจุบันก็คือถนนเข้าหมู่บ้านบ่อสร้างไปดอยสะเก็ด) โดยทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ไกลจากวัดศรีสุพรรณสันน้ำบ่อสร้างไปประมาณ 200 เมตร มีบ่อน้ำแห่งหนึ่งอยู่กลางทุ่งนา ขนาดของบ่อน้ำไม่ใหญ่เท่าไรนัก อยู่ทางทิศตะวันตกของถนนในหมู่บ้าน คนทั้งหลายเรียกกันว่า“ บ่อซาง” เพราะอยู่ติดกับริมกอไม้ซาง( ไม้ไผ่)
มีเรื่องเล่าต่อมาว่า ครั้งหนึ่ง พระพุทธเจ้าทรงเดินเทศน์สันถี มาพักจำวัดอยู่ในบริเวณที่เป็นวัดพระนอนปูคาในปัจจุบัน ครั้งนั้น พระพุทธเจ้าได้ทรงใช้ให้พระอานนท์นำเอาบาตรไปตักน้ำที่บ่อน้ำแห่งหนึ่งเพื่อนำมาฉันท์ หลังจากที่พระองค์ฉันท์เสร็จแล้วได้ทรงทำนายไปว่า ในภายภาคหน้า ชื่อบ่อน้ำที่พระอานนท์ตักน้ำมาถวายนั้นจักได้ชื่อว่า “ บ่อสร้าง”
สำหรับสิ่งที่น่าสนใจภายในวัดอย่างอื่น มีพระเจดีย์สันติภาพ มีสาธุคุณชาวญี่ปุ่นชื่อ ยูเมฮาระ โซะจั่ง ได้บริจาคเงินจำนวน 500,000 บาท ร่วมด้วยศรัทธาชาวบ้านจำนวน 142,000 บาท จัดสร้างพระเจดีย์องค์นี้ขึ้น เพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งสันติภาพของโลก ในประเทศไทย มีความกว้าง 9.90 เมตร ยาว 9.90 เมตร สูง 13.90 เมตร ทำการวางศิลาฤกษ์เมื่อวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ.2534 มีพิธีอัญเชิญ และประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2535 สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปรินายก สมเด็จพระญานสังวร ทรงประทานพระบรมสารีริกธาตุองค์ใหญ่ 9 องค์ องค์เล็ก 108 องค์ ให้แก่ท่านพระครูแก้ว รตโน เจ้าอาวาสวัดบ่อสร้าง ที่วัดพระเจดีย์หลวงวรวิหาร จังหวัดเชียงใหม่ และวันที่ 7 มกราคม พ.ศ. 2536 ประกอบพิธีอาราธนาอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุขึ้นประดิษฐานบนยอดในองค์พระเจดีย์ โดยมีพระเทพสิงหคณาจารย์ เจ้าคณะสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่เป็นประธาน และ กำหนดเอาวันเดือน 4 เป็ง (วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 4 เหนือ) ของทุกปี เป็นวันประเพณีสรงน้ำพระธาตุของวัดบ่อสร้าง