อำเภอสันกำแพงมีวัดสวยๆ ให้ได้เยี่ยมชมกันเยอะแยะเลยครับเท่าที่ไปมา และหนึ่งในวัดสวยๆ ที่อยากจะพาไปรู้จักกันคราวนี้ คือ “วัดพระป้าน” (วัดพระนอนแม่ปูคา) ที่ตั้งอยู่เลขที่ 64 หมู่ 5 ตำบลต้นเปา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ที่มีอายุมาแล้วประมาณเกือบ 400 ปี
จากประวัติความเป็นมาบอกว่า สร้างเมื่อประมาณปี พ.ศ.2200 การสร้างวัดนั้นเริ่มแรกไม่มีใครทราบว่าสร้างเมื่อไหร่ แต่มีหลักฐานและตำนานในใบลานธรรม และพระเจ้าเลียบโลก เล่าสืบทอดกันมา และในช่วงที่พระครูบาเจ้าศรีวิชัย สิริวิชโย นักบุญแห่งล้านนาไทย ตอนนั้นท่านเป็นเจ้าอาวาสวัดพระสิงห์หลวง (พระสิงห์วรวิหาร) ได้ทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาและปฏิสังขรณ์วัดวาอารามต่างๆ ทั้งในจังหวัดลำพูน เชียงใหม่ และอีกหลายจังหวัดนับร้อยกว่าวัดพันกว่าที่ โดยจากวัดพระป้าน (พระนอนแม่ปูคา) เป็นวัดที่มีตำนานและประวัติอันยาวนาน ทำให้พระครูบาเจ้าศรีวิชัย ได้มาสร้างพระวิหารครอบองค์หลวงพ่อพระนอน ในปี พ.ศ.2471 โดยมีขุนเปาเปรมประชาพร้อมด้วยคหบดี พ่อค้า ชาวบ้าน ทั่วทุกสารทิศ มีครูบาเจ้าขาวปี เป็นผู้ดำเนินการคุมงานก่อสร้าง ใช้ระยะเวลาการก่อสร้าง 3 ปี ด้วยกัน
สิ่งที่น่าสนใจในวัดแห่งนี้นั้น พระพุทธรูปปางไสยาสน์หรือพระนอนปูคา ที่จากตำนานพระป้าน กล่าวว่า สมัยที่พระพุทธองค์ทรงมีพระชนมายุ 80 พรรษา จะต้องเสด็จปรินิพพานในปีนี้ แต่เพื่อจะให้เป็นประโยชน์แก่สัตว์โลก พระองค์ได้เสด็จมาถึงที่แห่งหนึ่ง (บริเวณวัดพระนอนแม่ปูคา) โดยในเวลาใกล้พระอาทิตย์ตกดิน องค์สมเด็จพระผู้มีพระภาคได้เสด็จมาถึงสถานที่แห่งหนึ่ง ทรงทอดพระเนตรเห็นชาวนากำลังขึ้นคันนาอยู่ (คำเมืองเรียกว่า “ป้านคันนา”) องค์สมเด็จพระบรมครูก็เข้าไปประทับยืนอยู่ใกล้ชาวนาผู้นั้น แล้วจึงตรัสถามว่า “ดูก่อนอุบาสก ท่านกำลังทำอะไร”
ชาวนาผู้นั้นก็แหงนหน้าขึ้นมา เห็นพระพุทธเจ้าเช่นนั้นก็เข้าใจว่าเป็นยักษ์ จึงตกใจกลัวแต่ภายหลังจากรู้ว่าเป็นพระพุทธเจ้าแล้ว จึงก้มลงกราบด้วยเคารพ แล้วไปเอาหญ้าคา (แฝก) มาปูลาดคันนา ทำเป็นที่พักบรรทม ค้างแรม ณ ที่นั้น ครั้นรุ่งเช้า ก็ได้นำข้าวปลาอาหารมาถวายพระพุทธเจ้ากับพระสงฆ์ทั้งหลาย แล้วพระองค์ ได้ประทานพระเกศาให้ 1 เส้น (บางตำนานว่า 3 เส้น) ให้แก่พระอานนท์บรรจุไว้ ณ ที่นั้น พร้อมกับตรัสให้ชาวนาสร้างพระพุทธรูปไว้ที่คันนานี้ แต่ชาวนาอ้างว่าอายุมากแล้ว เกรงจะก่อไม่ทันเสร็จ ก็จะตายไปเสียก่อน
พระอินทร์และวิษณุกรรมเทพบุตร จึงขอรับอาสาว่าจะช่วย แล้วได้กราบทูลถามองค์สมเด็จพระบรมศาสดาว่าจะให้สร้างเมื่อใด พระองค์จึงตรัสว่า ถ้าตถาคตปรินิพพานไปแล้วได้ 100 ปี ท่านจงก่อรูปพระตถาคตไว้ที่นี้เถิด ด้วยเดชะพุทธบารมี พระอินทร์มาเนรมิตสถูปใหญ่ 7 ชั้น บรรจุพระเกศาธาตุไว้ ณ ที่นั้น แล้วทรงตรัสพุทธพยากรณ์ว่า หลังพุทธปรินิพพานแล้ว 100 ปี ในอนาคตกาลบ้านเมืองจักจะมาเจริญรุ่งเรือง ณ ที่แห่งนี้ ถ้าหากพระธาตุแลพระพุทธรูปมัวหมองเมื่อใด เมื่อนั้นบ้านเมืองก็จักมัวหมองเช่นกัน และบุคคลผู้ใดได้สร้างและบูชาพระธาตุและพระรูปตถาคตที่บรรจุไว้ที่นี้ ภายหน้าจะเรียกว่า “พระป้าน” จะมีผู้มาสร้างวัดชื่อว่า “วัดพระป้าน” (คือวัดพระนอนแม่ปูคา) แม่น้ำที่ไหลผ่าน นั้นจะได้ชื่อว่า “แม่ปูคา” ฯ แม่น้ำอันชาวนากั้นน้ำเข้านา จักเรียกว่า “แม่น้ำปูคา” และได้ทรงกะที่ให้นายอะโน (ชาวนา) สร้างพระพุทธไสยาสน์ขึ้น
นอกจาก พระนอนแม่ปูคา แล้ว ในวัดยังประกอบด้วยศาสนสถานสำคัญทั้ง พระวิหารหลวง อุโบสถ ศาลาราย หอฉัน และพระธาตุเจดีย์บรรจุพระเกศา ของพระพุทธเจ้าให้ได้ศึกษาและเยี่ยมชม