ผมเคยหลงผิดคิดว่าวัดอุโมงค์ (สวนพุทธธรรม) กับวัดอุโมงค์มหาเถรจันทร์ มันคือที่เดียวกัน
ก็แหม ใครมันจะไปรู้ล่ะครับ ก็นึกว่ามีกันที่เดียว แต่ที่ไหนได้ พอกางดูแผนที่ อ้าว คนล่ะฟากกันเลยนี่หว่า ฮ่าๆๆ
วัดอุโมงค์มหาเถรจันทร์ หรือ วัดโพธิ์น้อย แห่งนี้จะตั้งในเขตคูเมืองตรงถนนราชภาคินัยนะครับ ซึ่งจะตั้งอยู่ใกล้กับวัดดวงดี โดยในคัมภีร์ธรรมปัญหาเถรจันทศรมณ์ ได้กล่าวว่า วัดแห่งนี้สร้างขึ้นในรัชสมัย พญามังราย ในราวปี พ.ศ. 1839-1840 เมื่อครั้งสถาปนาเมืองเชียงใหม่ขึ้นเป็นราชธานี
ต่อมาหลังจากนั้นในรัชสมัยพระเจ้ากือนา โปรดฯให้บูรณะศาสนสถาน เมื่อปี พ.ศ.1918 และทรงพระราชทานนามว่า วัดอุโมงค์มหาเถรจันทร์ ตามนามของพระมหาเถรจันทร์เจ้าอาวาสวัด ซึ่งเป็นพระเถรผู้ใหญ่ที่พระองค์ทรงให้ความเคารพนับถือ ซึ่งเมื่อครั้งบูรณะวัดในคราวปัจจุบัน ได้พบซากอุโมงค์สำหรับเดินจงกรม อยู่ภายในวัดอีกด้วย
สำหรับศาสนสถานและศาสนวัตถุอันสำคัญในวัดแห่งนี้ ก็จะประกอบไปด้วย พระวิหารวัดอุโมงค์มหาเถรจันทร์ เป็นทรงล้านนา ก่ออิฐถือปูน ภายในประดิษฐาน พระพุทธปฏิมากร หรือ หลวงพ่อโต (หลวงพ่อใหญ่) พุทธลักษณะแบบปางมารวิชัย เป็นประธานอยู่ภายใน สร้างราวปี พ.ศ.1910 -1914
พระอุโบสถ เป็นทรงล้านนา ก่ออิฐถือปูน ภายในประดิษฐาน พระพุทธเชียงแสนสิงห์หนึ่ง หรือ หลวงพ่อสมใจนึก เป็นพระพุทธรูปสำริด พุทธลักษณะแบบปางมารวิชัย เป็นประธานอยู่ภายใน สร้างขึ้นในปี พ.ศ.1839-1840 ซึ่งเป็นพระพุทธรูปที่มีเอกลักษณ์ คือ พระพักตร์สามารถเปลี่ยนเป็นหลายลักษณะ เมื่อถูกแสงจากที่ต่างๆ เช่นแสงจากหน้าต่าง และหลอดไฟ
เจดีย์อุโมงค์ ตั้งอยู่ด้านหน้าพระอุโบสถ เป็นเจดีย์เก่าแก่ในยุคต้นๆ ของเมืองเชียงใหม่ เป็นเจดีย์ทรงปราสาท ที่คล้ายกับเจดีย์ในพุกาม ได้บูรณะเมื่อปี พ.ศ.1910 ในรัชสมัยพระเจ้ากือนา เพื่อถวายแก่มหาเถรจันทร์ เจ้าอาวาสวัด ที่พระองค์ทรงเคารพนับถือ อีกอันเป็นเจดีย์ประธาน เป็นเจดีย์ทรงปราสาท ที่ตั้งอยู่ด้านหลังพระวิหาร สร้างขึ้นราวปี พ.ศ. 1916
ส่วนท่านใดที่มาเที่ยวชมวัด สามารถแวะกราบนมัสการของดี 9 อย่าง ณ อุโมงค์มหาเถรจันทร์แห่งนี้ได้ ซึ่งก็จะมีทั้ง หลวงพ่อสมใจนึก, หลวงพ่อโต, พระโคตมะสัมมาสัมพุทธเจ้า (ประดิษฐานใต้ต้นศรีมหาโพธิ์ภายในวัด), พระเจดีย์ 2 องค์, พระพุทธชินราชจำลอง (ประดิษฐานในศาลาบำเพ็ญกุศล), สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี), หลวงปู่ทวด, ครูบาศรีวิชัย (หมายเลข 6, 7, 8 ประดิษฐานด้านทิศตะวันตกของพระอุโบสถ) และพระภูมิเจ้าที่ (เสื้อวัด) ด้านทิศเหนือของต้นพระศรีมหาโพธิ์กันครับ