นานๆ ที จะเจอวัดที่มีความสวยงามในระดับนางงามยังต้องถอยหลบฉาก ที่สำคัญอยู่ไม่ไกลจากตัวเมืองอีกต่างหากด้วยอย่างผมก็ขับมอเตอร์ไซค์มาประมาณ 15 นาทีก็เป็นอันถึง
จากสี่แยกหนองควาย มุ่งหน้าไปทาง อ.หางดง ซักหน่อย ซ้ายมือเป็นที่ตั้งของวัดโขงขาว วัดที่ผมจะพาท่านผู้อ่านมาสำรวจความงามในด้านสถาปัตยกรรมกันว่าวัดแห่งนี้มีอะไรน่าสนใจให้ค้นหา
วัดโขงขาว ตามประวัติความเป็นมาบอกเล่าว่าเป็นวัดที่สร้างขึ้นสมัยพระแม่เจ้าจามเทวี กษัตริย์ผู้ครองเมืองหริภุญชัย เป็นผู้สร้างเสนาสนะ ถาวรวัตถุที่สำคัญของวัดคือ ซุ้มหลังพระประธานอุโบสถ เรียกว่า “โขง” เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปองค์สำคัญตั้งแต่สร้างวัด (ชื่อวัด “โขงขาว” ได้มาจากซุ้มโขงแบบล้านนาสีขาวด้านหลังพระประธานอุโบสถ) ต่อมาในสมัยหลวงพ่อพระราชพรหมยานท่านทรงมีชีวิตอยู่ ท่านได้ทรงมาบูรณปฏิสังขรณ์และสร้างโบราณสถานต่างๆ ขึ้นมาใหม่หลายแห่งภายในวัดโขงขาว และถือเป็นวัดสาขาย่อยของวัดท่าซุง จังหวัดอุทัยธานี นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา และเป็นที่กราบไหว้บูชาของพุทธศาสนิกชนมาจนถึงปัจจุบันนี้
สิ่งที่น่าสนใจภายในวัด มี “พระวิหารพระราชพรหมยานไพศาลภาวนานุสิฐเยาวลักษณ์มิตรศรัทธา” หรือเรียกสั้นๆ ว่า “วิหารพระพุทธมหาจักรพรรดิ” พระวิหารหลังนี้สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2409 รูปแบบวิหารล้านนา มีลายปูนปั้นที่วิจิตรงดงามภายในประดิษฐาน พระพุทธรูปปางโปรดพญาชมพูบดีหรือปางทรงเครื่อง เป็นพระพุทธรูปอยู่ในพระอิริยาบถประทับ (นั่ง) ขัดสมาธิ พระหัตถ์ซ้ายวางหงายบนพระเพลา (ตัก) พระหัตถ์ขวาวางคว่ำบนพระชานุ (เข่า) ทรงเครื่องต้นอย่างพระมหากษัตริย์ ฝังด้านหลังวิหาร มีซุ้มโขงขนาดใหญ่ประดิษฐานท้าวโลกบาลทั้ง 4 อยู่ด้านบนสุด ส่วนด้านล่างเป็นที่ประดิษฐานรูปปั้นเจ้าแม่กวนอิม สุเทพฤๅษี (ผู้สร้างเมืองหริภุญชัย) และพระนางจามเทวี
“ศาลาพระราชพรหมยานไพศาลภาวนานุสิฐ” หรือเรียกสั้นๆ ว่าระเบียงคดล้อมรอบพระอุโบสถ ภายในจะพบกับ “กู่คำ” เชื่อมติดกับด้านหลังพระอุโบสถ ประดิษฐานรูปหล่อของหลวงพ่อพระราชพรหมยาน หรือหลวงพ่อฤๅษีลิงดำ ทั้งนี้ภายในระเบียงคดประดิษฐานพระพุทธรูปปางต่างๆมากมาย ส่วนพระอุโบสถ สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2525 กว้าง 7 เมตร ยาว 17.5 เมตร หน้าบันประดับด้วยลายปูนปั้นพรรณพฤกษา มีรูปนกยูงอยู่ตรงกลาง ผนังโดยรอบประดับลายปูนปั้นเครือเถา
โดยรวมแล้วต้องบอกว่าวัดแห่งนี้มีความสวยงามทางด้านสถาปัตยกรรมเป็นอย่างมาก ลวดลายปูนปั้นต่างๆ ที่เห็นตามวิหาร หรือพระอุโบสถ ต่างทำออกมาอย่างประณีตและงดงามเป็นเอกลักษณ์ชนิดหาตัวจับได้ยาก ว่างๆ ท่านใดมีโอกาสอย่าลืมแวะมาเยี่ยมชม และไหว้พระทำบุญที่วัดแห่งนี้กันได้ครับ