เนื่องจากไปมากันหลายวัดหลายที่ ก็เริ่มชักจะมีสับสนกันซักหน่อยกับเรื่องราวของชื่อวัดในจังหวัดเชียงใหม่
อย่างชื่อวัดทรายมูล ถ้าผมจำไม่ผิด รู้สึกจะมีซ้ำกันอยู่ 2 -3 ที่ ด้วยกันทั้งในเวียง และอำเภออื่นๆ แต่ในความซ้ำและยังพอมีความจำอยู่หน่อยๆ โชคดีที่ผมไม่ได้เอาไปปะปนกันจนเลอะเทอะ และไม่รู้เลยว่าวัดทรายมูลที่ตัวเองถ่ายรูปมานั้น มันตกลงอยู่ที่ไหนกันแน่
พูดพร่ำทำเพลงกันพอสมควร มาเข้าเรื่องกัน ครานี้ผมพาไปทำความรู้จักกับวัดทรายมูล ที่ตั้งอยู่ หมู่ที่ 8 บ้านทรายมูล ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งถือว่าเป็นวัดที่เก่าแก่มีประวัติศาสตร์ความเป็นมายาวนานพอสมควร
วัดทรายมูล (เดิมชื่อ วัดแม่ริมหลวง, วัดแม่ริมหลวงกองมอม) ตามประวัติศาสตร์ความเป็นมาของวัด สร้างขึ้นในปีพุทธศักราช 2043 โดยพระรัตนราชกษัตริย์ หรือพระเจ้าเมืองแก้ว เจ้าผู้ครองนครพิงค์เชียงใหม่องค์ที่ 14 ในราชวงศ์เม็งราย ขึ้นเสวยราชสมบัติเมื่อพระชนมายุ 14 พรรษา โดยมีพระราชมารดาว่าราชการแทน ในปีพุทธศักราช 2043 ได้โปรดให้สร้างวัดในตัวเมืองซึ่งเป็นคุ้มเก่าของพระยาเม็งรายขึ้นเรียกว่า “วัดเชียงมั่น” พร้อมกันนี้ก็ทรงโปรดให้สร้างวัดขึ้นอีกวัดหนึ่ง ทางทิศหัวเมืองตะวันออก ห่างจากประตูข่วงสิงห์ ช่วงเดินเหงื่อตก เรียกว่า “วัดแม่ริมหลวง” เมื่อทรงโปรดให้สร้างวัดเสร็จแล้วได้กราบอาราธนา พระพุทธรักขิตเถระ จากสำนักวัดเชียงมั่น พร้อมพระภิกษุอีกจำนวนหนึ่ง มาจำพรรษาเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก เพื่อให้เข้ากับชื่อหมู่บ้านที่ตั้งอยู่ ในปี พ.ศ.2532 สมัยของพระครูอุดมวุฒิคุณ ได้รับเลื่อนสมณศักดิ์ที่ตำแหน่งชั้นเทพ (พระเทพสิทธาจารย์) ได้เปลี่ยนชื่อจากวัดแม่ริมหลวงมาเป็น “วัดทรายมูล” จนถึงปัจจุบัน
ส่วนเหตุผล ที่ได้ชื่อว่า วัดแม่ริมหลวง เพราะเป็นวัดที่มีศรัทธามาทำบุญมากและเป็นวัดที่ใหญ่สุดในอำเภอแม่ริมในขณะนั้น และที่ได้ชื่อว่าวัดแม่ริมหลวงกองมอม เพราะประตูทางออกด้านทิศเหนือ จะมีตัวมอมก่อด้วยอิฐโบราณ นอนหมอบเป็นแถวยาวตามสองข้างทาง
วัดทรายมูล แต่เริ่มเดิมที มีศรัทธามากมายหลายหมู่บ้าน มาร่วมประกอบพิธีทางศาสนา เนื่องจากศรัทธาประชาชนได้รับความลำบาก ในการสัญจรไปมาที่ต้องข้ามแม่น้ำแม่ริม ในการมาทำบุญในช่วงเทศกาลเข้าพรรษา และจากนั้นมาเพื่อความสะดวกในการสืบสานประเพณีวัฒนธรรมทางพระพุทธศาสนา จึงทำให้หมู่บ้านบางหมู่บ้านแยกออกไปตั้งวัดขึ้นใหม่ เช่น บ้านหัวดง ตั้งวัดหัวดงสามัคคีธรรม, บ้านร้องเกิ๊ด ตั้งวัดมณีประดิษฐ์, บ้านเกาะ ตั้งสำนักสงฆ์ร่มไทรคำ
สำหรับสิ่งที่น่าสนใจภายในวัด มีพระวิหาร เจดีย์ และพระอุโบสถ ให้ได้ชมสถาปัตยกรรมความงามกันครับ