ก่อนออกเดินทางผมจินตนาการถึงความหวังอันสวยหรู ว่าการมาเที่ยวที่บ้านม้งแม่สาใหม่ คงมีอะไรแปลกตาให้ได้เห็นและที่สำคัญคงได้ถ่ายรูปแนวสตรีทกันอย่างสนุก
ข้อมูลนับ 10 ที่ค้นมาจากอินเตอร์เน็ต น่าจะช่วยได้ในระดับหนึ่งในการเดินทาง และเมื่อวางแผนกันอย่างดิบดีแล้ว ผมก็มุ่งหน้าไปยัง อ. แม่ริม กันอย่างทันท่วงที ไม่มีรีรอแต่อย่างใด
การเดินทางผมเริ่มจากตัวเมืองเชียงใหม่ ไปตามทางหลวงหมายเลข 107 (เชียงใหม่ -ฝาง) ถึงอำเภอแม่ริมที่ ก.ม. 17 แล้วเลี้ยวซ้ายเข้าสู่สายแม่ริม – สะเมิง ถนนหมายเลข 1096 พอถึงวัดโป่งแยงนอก ก็เลี้ยวซ้ายไปตามถนนอีก 8 กิโลเมตร ก็เป็นอันว่าถึงบ้านม้งแม่สาใหม่ ใช้เวลาเดินทางประมาณ 1 ชั่วโมง ด้วยกัน โดยจุดหมายปลายทางประมาณ 35 กิโลเมตร ถนนมีทั้งทางคอนกรีตและทางดินเลาะไปตามเชิงเขา
บ้านแม่สาใหม่ เป็นหมู่บ้านม้ง (ชาวม้ง เป็นชนเผ่าหนึ่ง ทางภาคเหนือของไทยและประเทศใกล้เคียง โดยจัดอยู่ในกลุ่มชาวไทยภูเขา) ตั้งอยู่ที่ ระดับความสูง 1,200 เมตร จากระดับน้ำทะเล ในอำเภอแม่ริม ตอนเหนือของจังหวัดเชียงใหม่ โดยมาตั้งหมู่บ้านตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2510 หลังจากที่ย้ายลงมาจาก หมู่บ้านแม่สาเก่า เนื่องจาก ปัญหาการขาดแคลนน้ำ ในปี 2524 ได้มีการประกาศเขตอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย ทำให้บ้านแม่สาใหม่ เป็นหมู่บ้านที่ตั้งอยู่ในเขตอุทยาน มีประชากร ประมาณ 1,700 คน 150 ครัวเรือน และเป็นชุมชนม้งขนาดใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ
ชุมชนบ้านแม่สาใหม่ ประชากรทั้งหมดเป็นชาวม้ง 2 กลุ่ม คือ ม้งลายและม้งขาว มีวิถีการดำรงชีวิตที่คล้ายกันในบางอย่าง เช่นอาชีพเกษตร ศาสนาพุทธ จะมีบ้างที่วัฒนธรรมและพิธีกรรมแตกต่างกัน เช่น เครื่องแต่งกาย แต่ปัจจุบันลักษณะการแต่งกายชุดประจำเผ่าของแต่ละกลุ่มถูกกลืนและมีเอกลักษณ์เหมือนกัน และวิถีการดำรงชีวิตของคนที่นี่ส่วนใหญ่จะมีอาชีพเกษตรกรเป็นหลัก โดยในปัจจุบัน ชาวบ้านจะทำสวนลิ้นจี่ ปลูกข้าวโพด ผักกาด แครอท เป็นต้น
เมื่อประชากรเพิ่มขึ้น พื้นที่ในการเพาะปลูกไม่เพียงพอ และอยู่ในพื้นที่จำกัด ปัญหาเกิดขึ้น เมื่อชาวบ้านบุกรุกพื้นที่ป่าเพื่อทำไร่เลื่อนลอย ทำให้ป่าถูกทำลายไปมาก อีกทั้งปัญหาทางเศรษฐกิจ รายได้ไม่เพียงพอต่อรายจ่าย ทำให้คุณภาพชีวิตแย่ลง จุดนี้เองเลยทำให้เกิดโครงการหลวงแม่สาใหม่ ในพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวขึ้นเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวบ้านจบมาจนถึงปัจจุบัน
อนึ่ง ในส่วนรายละเอียดของ โครงการหลวงแม่สาใหม่ นั้น จะไม่ขอพูดซ้ำกันนะครับ ท่านใดสนใจสามารถเข้าไปค้นหาอ่านด้านในเว็บไซต์ได้ และในส่วนของผมตรงนี้ จะขอเล่าเรื่องวิถีชีวิตของชาวบ้านม้งแม่สาใหม่กันล้วนๆ
แล้วมาต่อกันอีกครับ เพราะยังมีเรื่องให้เล่า