เสาอินทขิล

C360_2013-10-07-13-30-12-542

นอกจากวัดเจดีย์หลวง จะเป็นวัดแห่งหนึ่งซึ่งมีความสำคัญในจังหวัดเชียงใหม่แล้ว ในวัดแห่งนี้ก็ยังมี เสาอินทขิล หรือเสาหลักเมือง เมื่อครั้งพ่อขุนเม็งรายมหาราชสร้างเมืองเชียงใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 1839 อีกด้วย ซึ่งปัจจุบันนี้จะวางตัวอยู่ตรงหน้าวัดเจดีย์หลวง โดยจะประดิษฐานอยู่ในวิหารจตุรมุขทรงไทยหลังเล็กๆ สร้างด้วยไม้ซุงต้นใหญ่ ฝังอยู่ใต้ดิน ทุกปีในเดือนพฤษภาคมจะมีงานประเพณีบูชาอินทขิล เป็นการฉลองหลักเมือง

C360_2013-10-07-13-27-08-696

เดิมทีเสาอินทขิลประดิษฐานอยู่ ณ วัดสะดือเมือง หรือวัดอินทขิล ซึ่งตั้งอยู่ ณ กลางเวียงเชียงใหม่ ปัจจุบันก็คือ บริเวณหอประชุมติโลกราช ข้างศาลากลางจังหวัดเก่า ในตำนานกล่าวว่า เสาอินทขิลเดิมนั้นหล่อด้วยโลหะ จนกระทั่งสมัยพระเจ้ากาวิละ ราวปี พ.ศ. 2343 ได้ย้ายเสาอินทขิลไปไว้ที่วัดเจดีย์หลวง โดยบูรณปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่เป็นเสาปูน และทำพิธีบวงสรวงเป็นประเพณีสืบกันมา ปัจจุบันนี้เสาอินทขิลที่อยู่ในวิหาร เป็นเสาปูนปั้นติดกระจกสี บนเสาเป็นบุษบกประดิษฐานพระพุทธรูปปางรำพึง เสาอินทขิลนี้สูง 1.30 เมตร วัดรอบได้ 67 เมตร แท่นพระสูง 0.97 เมตร วัดโดยรอบได้ 3.40 เมตร

C360_2013-10-07-13-27-45-488

C360_2013-10-07-13-29-55-708

ในทุกๆ ปี ชาวเชียงใหม่จะทำพิธีบูชาอินทขิล ซึ่งทำขึ้นเพื่อสร้างขวัญและกำลังใจเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต ให้แก่ชาวบ้านชาวเมืองรวมทั้งผู้ที่ทำเกี่ยวกับเกษตรโดยการเพาะปลูก โดยงานดังกล่าวจะมีการอัญเชิญพระเจ้าฝนแสนห่า อันเป็นพระพุทธรูปที่บันดาลให้ฝนตกมาเป็นประธานในขบวนแห่ และมีการสวดคาถาอินทขิลของหมู่สงฆ์ด้วย

1 (2)

ทั้งนี้ ประเพณีดงกล่าว จะจัดขึ้นตอนปลายเดือน 8 ต่อเดือน 9 หรือระหว่างเดือนพฤษภาคมต่อเดือนมิถุนายน โดยเริ่มในวันแรม 3 ค่ำ เดือน 8 เรียกว่า วันเข้าอินทขิล การเข้าอินทขิลจะมีไปจนถึงในวันขึ้น 4 ค่ำ เดือน 9 ซึ่งเป็นวันออกอินทขิล จึงเรียกว่า เดือน 8 เข้า เดือน 9 ออก โดยในวันเริ่มพิธี ชาวบ้านทั้งคนแก่ หนุ่มสาว จะพากันนำเอาดอกไม้ธูปเทียน น้ำขมิ้นส้มป่อยใส่พาน หรือภาชนะ ไปทำการ สระสรงสักการบูชา

C360_2013-10-07-13-29-38-056

ส่วนกิจกรรมในประเพณีเข้าอินทขิล พิธีบูชาเสาอินทขิล พิธีนี้กระทำโดยการจุดธูปเทียนบูชาอินทขิลกับรูปกุมภัณฑ์และฤาษี ทั้งนี้เพื่อให้บ้านเมืองอยู่อย่างสงบสุข ก่อนวิหารอินทขิลจะเปิดให้ประชาชนเข้าไปสักการบูชาตั้งแต่เช้า ซึ่งจะต้องทำพิธีพลีกรรมเครื่องบูชาหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นการบูชาอินทขิล, การบูชาต้นยางหลวง ในวัดเจดีย์หลวง, การบูชาช้าง 8 ตัว ที่พระเจดีย์หลวง, พิธีใส่ขันดอก, การใส่บาตร, พระประจำวันเกิด, พิธีสรงน้ำพระเจ้าฝนแสนห่า และพิธีสืบชะตาเมือง

1 (1)

เสาอินทขิล เป็นปูชนียสถานสำคัญของเมืองเชียงใหม่ มาตั้งแต่ช้านาน ทั้งยังเป็นที่เคารพสักการะอันสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ที่รวมวิญญาณของชาวเมือง และบรรพบุรุษในอดีต  ซึ่งหากใครมีโอกาสได้ร่วมในงานประเพณีบูชาเสาอินทขิลซักครั้ง ก็จักเป็นสิริมงคลแก่ตนเองอย่างยิ่ง