พิพิธภัณฑ์บ้านม่อนฝ้าย ถ้าให้ถามหรือให้บอกหลายคนอาจจะไม่รู้จัก แต่ถ้าบอกว่าที่นี่เคยใช้เป็นสถานที่ถ่ายทำละครหรือภาพยนตร์หลายเรื่อง อย่าง รอยไหม ศิลามณี ชั่วฟ้าดินสลาย น่าจะพากันร้อง อ๋อ
ครับ ผมก็ร้องอ๋อเหมือนกัน เพราะเพิ่งรู้ว่าเคยถ่ายทำภาพยนตร์เรื่อง ชั่วฟ้าดินสลายด้วย ส่วนละครขอบอกว่าไม่รู้ เพราะไม่ดูละครมาหลายปีแล้ว ฮ่าๆๆ
พิพิธภัณฑ์บ้านม่อนฝ้าย ขอบอกใบ้เส้นทางกันก่อน ง่ายมาก ขับรถเข้ามาซอยข้างๆ โรงพยาบาลลานนาเชียงใหม่ ตรงไปเรื่อยๆ เดี๋ยวก็จะเจอป้ายให้เลี้ยวซ้ายไปยังบ้านม่อนฝ้ายเอง และพอเลี้ยวซ้ายไปซักหน่อยก็เป็นอันว่าถึง สรุป คือสังเกตป้ายตรงถนนไว้ ไม่หลงแน่หรือถ้าหลงก็ถามชาวบ้านแถวนั้นเอา
เข้ามาถึงด้านในบรรยากาศค่อนข้างที่จะร่มรื่นและเงียบกันพอสมควร ส่วนแรกที่จะพาเข้าไปเยี่ยมชมคือบ้านม่อนฝ้าย พระเอกหลักของงานกันครับ
พิพิธภัณฑ์บ้านม่อนฝ้ายเกิดขึ้นจากการที่อาจารย์รำพัด เริ่มมีความสนใจจะรวบรวมสะสมผ้าทอพื้นเมือง ซึ่งเมื่อได้เข้าร่วมโครงการอนุรักษ์ฟื้นฟูเครื่องแต่งกายพื้นเมืองของโรงเรียนวัดป่าตัน แล้วไม่สามารถหาเสื้อผ้าพื้นเมืองมาใส่ให้สวยงามเหมาะสมได้ จึงเริ่มเข้าไปในหมู่บ้าน จึงพบว่าชาวบ้านส่วนใหญ่เลิกทอผ้า ทิ้งหูกทิ้งกี่ไปแล้ว อาจารย์จึงพยายามหาตัวอย่าง "แม่ย่า " (ตัวอย่างสำหรับเป็นแบบในการทอ) เพื่อเอาเข้าไปในหมู่บ้านอีกครั้ง ขอให้ช่างทำให้เหมือนตัวอย่างเพื่อรับซื้อ และช่วยหาตลาดให้ชาวบ้านด้วย
ให้หลังจากนั้นมา ตัวอย่าง "แม่ย่า " ที่สะสมตั้งแต่ พ.ศ.2529 ก็มีจำนวนหลายพันชิ้นขึ้นจนถึงปัจจุบัน ซึ่งนอกจากใช้เป็นตัวอย่างการทอผ้าแบบเก่าแล้ว ยังนำไปใช้จัดแสดงการแต่งกายในขบวนแห่หรือกิจกรรมอื่นๆ ด้วย นอกจากนี้อาจารย์รำพัดจะอนุรักษ์ผ้าทอพื้นเมืองล้านนาแล้ว ยังเก็บศึกษา และอนุรักษ์ผ้าในกลุ่มอื่นๆ ด้วย อาทิ ผ้าไทลื้อ ไทยเขิน ไทยอง เป็นต้น
อนึ่ง ที่สำคัญ พิพิธภัณฑ์บ้านม่อนฝ้าย ยังเปิดบริการเป็นสถานที่จัดเลี้ยงสำหรับงานพิธีการต่างๆ อย่างเป็นมืออาชีพ โดยผสมแนวคิดที่แตกต่าง สร้างสรรค์ รับรองด้วยเรือนไม้สักทองทั้งหลัง ภายในออกแบบและตกแต่งอย่างสไตล์ล้านนาโบราณ ซึ่งสามารถรองรับบริการจัดเลี้ยงได้อย่างหลากหลายธีม เช่น การจัดเลี้ยงแบบขันโตกดินเนอร์ พิธีมงคลสมรส การประชุมสัมมนา การจัดงานเปิดตัวสินค้า หรือเปลี่ยนมารับประทานอาหารกลางวันกลางชานบ้านโบราณ หรืองานเลี้ยงน้ำชายามบ่าย แม้กระทั่งงานวันเกิดสไตล์กันเอง ก็สามารถติดต่อขอมาจัดงานที่นี่กันได้
ทั้งนี้ ในบริเวณเรือนไม้แต่ละภาคส่วนมีรายละเอียดอะไรกันบ้าง เชิญคุณผู้อ่านตามไปอ่านกันต่อในตอนถัดไปได้เลยครับ