ใครมีโอกาสมาเที่ยว อ.แม่ริม ถ้าพลาดมาเที่ยววัดป่าดาราภิรมย์ ถือว่าเป็นความผิดที่ไม่น่าให้อภัยในฐานะนักท่องเที่ยว เนื่องจากวัดแห่งนี้ มีสิ่งที่น่าสนใจหลายอย่างมากมายให้ได้เยี่ยมชม
จากพิกัดที่ตั้ง วัดป่าดาราภิรมย์ อยู่ที่ ต.ริมใต้ อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ บริเวณด้านหลังที่ว่าการอำเภอแม่ริม และค่ายดารารัศมี โดยนามของวัดนี้ถูกตั้งขึ้นตามพระนามของ “พระราชชายา เจ้าดารารัศมี”
ว่าด้วยเรื่องประวัติความเป็นมา เริ่มจากหลวงปู่มั่น ภูริทัตโตได้ออกจาริกธุดงค์มาทางภาคเหนือและได้พำนัก ณ ป่าช้าร้างติดกับสวนเจ้าสบาย พระตำหนักดาราภิรมย์ของ พระราชชายาเจ้าดารารัศมี ในรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นสถานที่สงบ เป็นสปายะในการบำเพ็ญกรรมฐาน และมีพระสงฆ์ได้เข้ามาบำเพ็ญกรรมฐาน ณ ที่แห่งนี้ เมื่อชาวบ้านในละแวกเห็นแล้วได้เกิดศรัทธาจึงได้ร่วมกันสร้างเสนาสนะต่างๆ ถวายเพื่อให้คณะสงฆ์ได้ใช้ในกิจการสงฆ์ ต่อมาในปี พ.ศ. 2484 เจ้าหญิงลดาคำ ณ เชียงใหม่ ทายาทของพระราชชายาเจ้าดารารัศมี ได้ถวายที่ดินดังกล่าวซึ่งอยู่ในเขตพระราชฐานพระตำหนักเจ้าดารารัศมีให้แก่วัด ก่อนที่วัดป่าดาราภิรมย์ ได้รับประกาศตั้งเป็นวัด วันที่ 21 ธันวาคม พ.ศ. 2481
สำหรับสิ่งที่น่าสนใจในวัดจะขอคัดมาเน้นๆ ล่ะกันครับมีไรบ้าง ซึ่งรายนามก็ตามบรรทัดด้านล่างดังต่อไปนี้
พระวิหารหลวง มีขนาดกว้าง 12 เมตร ยาว 46 เมตร สร้างในวโรกาสที่วัดได้รับสถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวง ในปี พ.ศ. 2542 และถวายพระราชกุศลเชิดชูบารมีในเสด็จพระราชชายาเจ้าดารารัศมี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นศิลปะล้านนา จำลองมาจากหอคำของเจ้าหลวงเชียงใหม่ในสมัยโบราณ เป็นที่รวมศิลปะการแกะสลัก ปูนปั้นและลายคำแบบล้านนา ภายในพระวิหารประดิษฐานพระประธานทรงเครื่องในมณฑปปราสาทพร้อมทั้งพระบรม สารีริกธาตุ และแวดล้อมด้วยพระพุทธรูปพระพุทธเจ้า 28 พระองค์ นับว่ามีความงดงามเป็นที่เชิดชูศิลปะท้องถิ่นหลังหนึ่ง ใช้เวลาในการก่อสร้างราวๆ 4 ปีด้วยกัน
พระธาตุเจดีย์พระพุทธบาทสี่รอย เป็นมหาปูชนียสถานสำคัญของวัดและของท้องถิ่น เป็นที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลองและพระบรมสารีริกธาตุซึ่งได้รับพระราชทานจาก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระญาณสังวร วัดบวรนิเวศวิหาร เป็นประธานวางศิลาฤกษ์ เมือวันที่ ๒๓ กันยายน พ.ศ.๒๕๓๐ พระธาตุเจดีย์องค์นี้ เป็นที่รวมศรัทธาในพระพุทธศาสนา และความจงรักภักดีในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เฉลิมพระเกียรติในพระราชพิธีเฉลิมพระชนพรรษาครบ ๕ รอบ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๒ ศิลปกรรมในพระธาตุเป็นศิลปะล้านนาประยุกต์ ภายในประดิษฐานรอยพระพุทธบาทสี่รอยจำลอง มีพระประธานขนาด 175 เซนติเมตร ศิลปะสุโขทัยประยุกต์ลงรักปิดทอง สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช ถวายพระนามว่า “พระพุทธการุญ กิตติคุณขจร”
หอกิตติคุณ สถาปัตยกรรมของอาคารเป็นศิลปะล้านนาผสมผสานศิลปะไทยลื้อ ชั้นเดียว หลังคามุงกระเบื้องเคลือบสีน้ำตาลไหม้ ปักฉัตรสีทองตรงกลาง ประดับช่อฟ้ารูปนกหัสดีลิงค์ สันหลังคาประดับลวดลายปูนปั้นรูปตัวลวง(ลักษณะคล้ายมังกรผสมสิงห์มีปีก) หน้าบันประดับตราประทับเจ้าคณะภาค 4-5-6-7 (ธ) มีประตูทางเข้าสองทาง ด้านทิศใต้และด้านทิศเหนือ มีมุขยื่นออกไปคลุมบันได หน้าบันไดทั้งสองด้านประดับสิงห์คู่ศิลปะไทยลื้อ ประกอบเสาหน้ามุขสองต้นประดับลวดลายลงรักปิดทองรูปหม้อดอกปูรณฆฏะและลาย เครือเถาว์แบบล้านนาที่งดงามยิ่ง เหนือประตูทางเข้าประดับลวดลายแกะสลักพญานาคพันกัน อันหมายถึงปีนักษัตริย์ของพระเดชพระคุณท่าน คือปีมะเส็ง ภายในเป็นห้องโถง ด้านทิศตะวันตกประดิษฐานพระปฏิมาประธาน ด้านทิศตะวันออกประดิษฐานหุ่นขี้ผึ้งพระเดชพระคุณพระพุทธพจนวราภรณ์ในสมัย ที่ดำรงสมณศักดิ์พระราชาคณะชั้นธรรม ที่พระธรรมดิลก นอกจากนี้ยังมีตู้จัดแสดงความเป็นมาของสมณศักดิ์ พัดยศ สัญญาบัตร ตั้งแต่สมัยดำรงตำแหน่งพระครูสัญญาบัตรจนถึงปัจจุบัน รวมถึงรูปภาพโบราณ ศิลปวัตถุ โล่รางวัลเกียรติยศที่สถาบันต่าง ๆ น้อมถวายพระเดชพระคุณท่าน
มณฑปพระจุฬามณีฯ (หอแก้ว) ก่อสร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ประดิษฐานพระทันตธาตุเจ้า องค์ประเสริฐ เป็นมณฑปสี่เหลี่ยมจตุรัสกว้างด้านละ 21 เมตร สูง 4 ชั้น มีหลังคาซ้อนกัน 4 ชั้น ยอดมณฑปเป็นรูปทรงปราสาทเจดีย์ปิดทองคำหุ้ม จังโก มีขนาดสูงจากฐานถึงยอดฉัตร 39 เมตร ศิลปะล้านนาไทยผสมผกุลไต
นอกจากที่ได้ร่ายไปแล้ว วัดแห่งนี้ก็ยังมีสิ่งที่น่าสนใจอื่นๆ อย่างปูชนียวัตถุ เช่น พระบรมสารีริกธาตุ พระพุทธมหาธรรมมิกราชเจ้า พระเจ้าธรรมจักรพรรดิ พระหยก พระพุทธการุญกิตติคุณขจร พระอุปคุตมหาเถระ ปูชนียบุคคล เช่น พระราชชายาเจ้าดารารัศมี พระพุทธพจนวราภรณ์ พระโสภณธรรมสาร ให้ได้ชมครับกระผม