ประวัติความเป็นมาของวัดตามหมู่บ้านเล็กๆ ส่วนใหญ่มักจะเกี่ยวข้องกันกับประวัติความเป็นมาของหมู่บ้านแห่งนั้นด้วย เนื่องจากสองอย่างนี้เป็นของคู่กัน ในการเริ่มก่อตั้งถิ่นฐานบ้านเกิดของคนในตั้งแต่สมัยอดีต ดังตัวอย่างเหมือนวัดสันโป่ง บ้านสันโป่ง ในอำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่
จากประวัติศาสตร์ความเป็นมาอันยาวนานในตำนานที่จารึกไว้ในหลักฐานคัมภีร์ ชื่อว่า “กัมมวาจาจารย์” ฉบับใบลาน เหตุที่ได้ชื่อว่า “บ้านสันโป่ง” เนื่องจากที่ดินเป็นป่าพงไพร เป็นสันดอนและเป็นดินโป่ง (ดินหอม) ซึ่งวัวควายและสัตว์ต่างๆ ชอบพากันไปแทะกินอยู่ทางทิศเหนือของวัดสันโป่ง โดยบ้านสันโป่งและวัดนั้น ได้สร้างขึ้นประมาณ ปีพุทธศักราช 2225
ในประวัติของกรมศาสนา ผู้ก่อตั้งบ้านชื่อ “ปู่เล็ง และปู่แผน” พร้อมด้วยคณะ 5 คน เป็นชาวบ้านป่าซางเฮือง (ป่าซางงามในปัจจุบัน) ซึ่งตั้งอยู่ในอำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน มาแสวงหาที่ดินเป็นที่ราบลุ่มจะตั้งบ้านเรือนเป็นที่อยู่อาศัยและการเพาะปลูก เดินทางด้วยเท้ามาตามริมฝั่งแม่น้ำปิง รอนแรมตลอดมา สุดท้ายได้มาเห็นที่ราบลุ่มแห่งนี้ก็เป็นที่พอใจจึงได้แผ้วถางป่าดงแห่งนี้สร้างบ้าน จึงพาบริวารลูกหลานมาอยู่ด้วย และได้สร้างวัดขึ้นตรงกลางหมู่บ้าน ซึ่งในปัจจุบันเป็นวัดร้าง
ทั้งนี้ เนื่องจากที่ตั้งบ้าน อยู่ริมธารห้วยหลวงไหลลงสู่ทิศตะวันออก จนถึงแม่น้ำปิง ซึ่งอยู่ห่างจากบ้านประมาณ 500 เมตร ภายหลังถูกน้ำห้วยหลวงเอ่อนอง ในฤดูฝนน้ำท่วมบ้านและวัดทุกปี จึงย้ายวัดไปอยู่ทางทิศเหนือ คือ วัดสันโป่งในปัจจุบัน และต้องย้ายบ้านตามแนวยาวบ้านตามไปด้วย ดังเป็นที่อยู่ในปัจจุบัน
บ้านสันโป่ง เดิมเป็นหมู่บ้านที่ใหญ่และเป็นศูนย์กลางของตำบลสันโป่ง ต่อมาคณะกรรมการหมู่บ้านได้มีความเห็นว่าควรกระจายอำนาจการปกครองเป็นหมู่บ้าน จึงได้ทำการแตกแยกออกมาเป็น หมู่ 6 บ้านหม้อ และหมู่ 11 บ้านใหม่จอมแตง
สำหรับ สิ่งสำคัญในวัดสันโป่ง คือ อนุสาวรีย์ หลวงปู่คำปัน สุภัทโท (พระครูสุภัทรคุณ) พระมหาเถระผู้ใหญ่ทางเมืองเหนือ ศิษย์หลวงปู่ใหญ่มั่น ภูริทัตโต ที่องค์ท่านได้ติดตามรับข้ออรรถข้อ ธรรม อยู่กับองค์หลวงปู่มั่น เกือบ 20 ปี และเชี่ยวชาญการธุดงค์ เป็นผู้มักน้อย สันโดษ นอกจากนี้ท่านเป็นสหธรรมิกกับ หลวงปู่คำแสน ,หลวงปู่แหวน ,หลวงปู่ตื้อ และหลวงปู่ชอบ
นอกจากเรื่องราวของ หลวงปู่คำปัน สุภัทโท (พระครูสุภัทรคุณ) แล้ววัดสันโป่ง ยังมีคัมภีร์ใบลานอายุหลายร้อยปี บนหอไตร องค์พระประธานในวิหารที่อายุไม่หนีกันเท่าไหร่กับคัมภีร์ใบลาน รวมทั้งองค์เจดีย์ในวัดสันโป่งให้ได้ศึกษา และเยี่ยมชมกันครับ