ในประเทศไทยมีศูนย์พัฒนาโครงการหลวงด้วยกันถึง 38 แห่ง แต่ละแห่งก็ดำเนินการไปตามแผนงานเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในสังคมและสิ่งแวดล้อมให้ดีขึ้น ซึ่งนอกจากประโยชน์หลักสองอย่างที่ว่ามาแล้วนั้น ก็ยังมีประโยชน์ทางอ้อมที่ได้รับกันก็คือ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวง ยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวในด้านของการเรียนรู้ทางการเกษตรด้วย
อย่างศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ก็เป็นหนึ่งในนั้น
จากตัวเมืองเชียงใหม่ขับรถใช้เส้นทาง 107 เชียงใหม่ – แม่ริม กม. ที่ 17 เลี้ยวซ้ายเข้าเส้นทาง 1096 แม่ริม-สะเมิง ไปอีกประมาณ 15-16 กิโลเมตร จะพบทางขึ้นศูนย์ทางซ้ายมือ ตรงข้ามกับวัดโป่งแยงเฉลิมพระเกียรติ เข้าไปอีก 3 กิโลเมตร เป็นถนนลาดยางและถนนลูกรัง ก่อนถึงศูนย์ฯ 1.5 กิโลเมตร เบ็ดเสร็จรวมระยะทางจากตัวเมืองเชียงใหม่ประมาณ 38 กิโลเมตรก็เป็นอันว่าถึง
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ ตามพิกัดที่ตั้ง วางตัวอยู่หมู่ที่ 6 ตำบลโป่งแยง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ มีความสูงจากระดับน้ำทะเล 990 เมตร พื้นที่รับผิดชอบทั้งสิ้น 23.59 ตารางกิโลเมตร หรือ 14,743 ไร่ ครอบคลุม 1 หมู่บ้าน 204 ครัวเรือน ประชากรทั้งสิ้น 1,971 คน เป็นชาวเขาม้งทั้งหมด ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขา มีความชันค่อนข้างสูง อุณหภูมิเฉลี่ย 23 องศาเซลเซียส
ตามประวัตความเป็นมา ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ เป็นโครงการพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยเมื่อปี พ.ศ. 2512 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเฮลิคอปเตอร์พระที่นั่งเสด็จลงบนไร่ฝิ่นที่กำลังออกดอกบานสะพรั่ง และเสด็จพระราชดำเนินถึงหมู่บ้านชาวเขาเผ่าม้งแม่สาใหม่ และทรงงานเป็นเวลา 2 ชั่วโมง พระองค์ทรงทอดพระเนตรเห็นสุกรซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงที่สำคัญต่อการดำรงชีพ ตามวิถีชิวิตและพิธีกรรมของชาวเขาซึ่งมีขนาดเล็ก พุงลากดิน จึงได้ทรงพระราชทานลูกสุกรตัวผู้พันธุ์ดี จำนวน 2 ตัว พร้อมพันธุ์พืชอาหารสัตว์เพื่อเพาะปลูก ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.2517 ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ได้เริ่มต้นดำเนินงานโดยร่วมกับสถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้ (มหาวิทยาลัยแม่โจ้) ดำเนินการทดลองวิจัยและผลิตเมล็ดพันธุ์พืชผักเมืองหนาวขึ้น และต่อมาในปี พ.ศ.2525 ได้ส่งเสริมอาชีพให้แก่เกษตรกรชาวเขาให้มีรายได้เพื่อทดแทนการปลูกฝิ่นจวบจนถึงปัจจุบัน
ทั้งนี้ วัตถุประสงค์ของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่มีด้วยกันอยู่ 4 ข้อ คือ 1. เพื่ออบรมถ่ายทอดเทคโนโลยีและส่งเสริมให้เกษตรกรมีความรู้และทักษะในการประกอบอาชีพที่เหมาะสม (อย่างน้อยให้มีรายได้พอกิน)2. เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตในด้านสังคม การศึกษา สาธารณสุข ความเข้มแข็งของชุมชน3. เพื่อพัฒนาและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม4. เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพด้านการบริหารจัดการ
สำหรับในส่วนของการดำเนินงานนั้น ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่มีการดำเนินงานหลายอย่างด้วยกันในนั้น อีกทั้งยังมีกิจกรรมในเชิงท่องเที่ยวที่น่าสนใจ ซึ่งแต่ละอย่างจะเป็นยังไง ไว้มาต่ออีกตอนให้จบกันครับ