มีมากันอีกตอนนะครับ กับเรื่องราวของสายน้ำผึ้งออร์คิด หลังจากผมพบว่ามีเรื่องที่น่าสนใจ ตอนกำลังจะกลับจากสวนกล้วยไม้
เรื่องมีอยู่ว่าหลังจากตัวเองเดินชมกล้วยไม้สายพันธุ์ต่างๆ เสร็จ ขากลับเลยเดินแว่บไปดูของที่ระลึกที่นำมาวางจำหน่ายบ้าง ปรากฏว่าในระหว่างที่เดินดูนั้น มีกล้วยไม้ในขวดจำหน่ายด้วย ว่าแล้วก็เลยเก็บภาพถ่ายพร้อมมาเล่าให้ฟังว่า กล้วยไม้ในขวดของสายน้ำผึ้งออร์คิด เป็นยังไง และมีอะไรน่าสนใจบ้าง
กล่าวถึงกล้วยไม้ในขวดนั้น เหตุผลที่ต้องเอาเมล็ดกล้วยไม้มาเพาะในขวดหรือเพาะบนอาหารสังเคราะห์ ในสภาพปลอดเชื้อนั้น เนื่องจากเมล็ดของมันมีขนาดเล็กมาก ในฝักหนึ่งๆ มีเมล็ดได้ตั้งแต่เพียงไม่กี่เมล็ดไปจนถึงนับหมื่นนับแสนเมล็ด กล้วยไม้บางชนิดมีมากถึงล้านเมล็ด ดังนั้นอาหารที่สะสมภายในเมล็ดจึงไม่เพียงพอต่อการงอก ซึ่งในธรรมชาติต้องอาศัยเชื้อราไมคอร์ไรซ่าในการงอก ต่อมาทราบว่าเชื้อราย่อยคาร์โบไฮเดรทให้เป็นน้ำตาล เพื่อให้เมล็ดกล้วยไม้นำไปใช้ เชื้อราได้ที่อยู่อาศัย ส่วนเมล็ดกล้วยไม้ได้รับอาหาร นับเป็นความสัมพันธ์แบบพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน (symbiosis)
อีกอย่างนึงการนำเมล็ดมาเพาะบนอาหารสังเคราะห์ จะช่วยให้ได้จำนวนต้นกล้า (seedling) มากกว่าการเพาะเมล็ดในธรรมชาติหลายเท่าตัว เนื่องจากได้รับสารอาหารที่เพียงพอ และมีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม
ถามว่าแล้วสภาพการเลี้ยงในขวดแก้ว กับหลังออกจากขวด ไปปลูกในสภาพธรรมชาติต่างกันตรงไหน มาดูกันตรงนี้ครับ
การเลี้ยงในขวดแก้ว จะมีการปรับแสงและอุณหภูมิที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโต โดยเฉลี่ยแล้ว ให้ความเข้มแสงประมาณ 2,000-3,000 lux เป็นเวลานาน 12-18 ชั่วโมงต่อวัน อุณหภูมิในการเลี้ยงจะอยู่ระหว่าง22-29O C เนื่องจากอาหารสังเคราะห์มีธาตุอาหารต่างๆ ที่จำเป็นและเพียงพอ นอกจากนั้นยังทำหน้าที่ให้ยึดเกาะ ทำให้สามารถเจริญเติบโตอยู่ในขวดแก้วได้
ส่วนการเลี้ยงในธรรมชาติ ก่อนที่จะนำกล้วยไม้ออกจากขวดแก้ว จะต้องค่อยๆ ปรับอุณหภูมิและความชื้น ให้เหมาะสม เนื่องจากแต่เดิมกล้วยไม้เคยชินอยู่ในสภาพที่ควบคุมให้อยู่อย่างสบาย ฉะนั้นพอกล้วยไม้ออกมาอยู่ในสภาพธรรมชาติก็ต้องปรับตัวให้เข้ากับอุณหภูมิภายนอกที่เปลี่ยนแปลงในแต่ละช่วงเวลาของวัน ต้องหาอาหารและน้ำเอง ซึ่งหากผู้เลี้ยงไม่มีความรู้ความเข้าใจ กล้วยไม้ก็อาจจะตายได้
ส่วนใครที่จะซื้อกล้วยไม้ในขวดไปเลี้ยงนั้น การหาสถานที่เหมาะสมให้พวกมันอยู่เป็นเรื่องสำคัญ คือสถานที่ดังกล่าวต้องมีอากาศถ่ายเทที่ดี มีลมพัดผ่าน สำหรับกล้วยไม้ในประเทศไทย ต้องการแสงแดด 50-60% อุณหภูมิ 25-35OC ความชื้นสัมพันธ์ในอากาศ 60-80% ยิ่งหากได้รับน้ำและแสงแดดอุ่นๆในช่วงเช้า จะทำให้ได้รับสารอาหาร จากกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง เพราะน้ำจะเป็นองค์ประกอบในการสังเคราะห์ด้วยแสงและแสงแดดก็จะช่วยให้ใบมีการคายน้ำ ทำให้รากดูดน้ำและแร่ธาตุ บางคนอาจนำจะนำไปติดกับกิ่งไม้หรือลำต้นได้ แต่ต้องเลือกต้นไม้ที่มีอายุยืน และมีเปลือกขรุขระ อุ้มน้ำได้ดี เพื่อให้รากเกาะยึดได้ และได้รับความชื้นจากเปลือกไม้ด้วย ซึ่งการรดน้ำและให้ปุ๋ยที่พอเหมาะ จะทำให้เจริญเติบโตได้ดี
สำหรับราคาของกล้วยไม้ขวดที่สายน้ำผึ้งออร์คิดนั้นก็มีหลายราคาด้วยกันให้ได้เลือกซื้อใครชอบสายพันธุ์ไหนอยากซื้อเลี้ยงไว้ที่บ้าน ก็สามารถควักตังค์ซื้อกันได้สะดวก ชนิดที่ว่ากล้วยไม้ขวดที่นี้ มีให้เลือกละลานตากันเลย